7 marnotrawstw – cz. 3

6. Zapasy

Zapasy często są kołem ratunkowym, czasem sposobem na ukrycie złych wyników finansowych firmy, a w skrajnym przypadku nawet dumą zakładu świadczącą o możliwościach produkcyjnych. Pracownicy Toyoty stwierdzili jednak, że jest to marnotrawstwo nie mniejsze niż pięć poprzednich. Ukryte pieniądze, które wystarczy wziąć z ziemi (z magazynu), sprzedać klientowi i uwolnić powierzchnię zakładu na rzecz jeszcze większej produkcji. Teoretycznie, utrzymując wysokie zapasy mamy możliwość szybkiej reakcji, na zwiększone potrzeby klientów. Tylko, dlaczego klient zawsze chce kupić to, czego akurat my nie wyprodukowaliśmy na zapas. Zdarzało się tak w waszych firmach? Dlatego właśnie pojęcie Lean mówi o redukcji zapasów oraz eliminowaniu pozostałych marnotrawstw. Dzięki takiemu podejściu firma zyskuje możliwość szybszej reakcji na potrzeby klienta, ponieważ zamiast w sześć tygodni, produkt jest wyprodukowany w 3 dni. Klient otrzymuje produkt, który właśnie zjechał z linii produkcyjnej, a nie leżał sześć miesięcy w magazynie.
Zapas rozumiany jako marnotrawstwo, to także wszystkie półprodukty, które znajdują się w toku produkcji pomiędzy stanowiskami, a których można się pozbyć, gdy usprawnimy proces. Idealny stan, to przepływ jednej sztuki, bez generowania zapasu. Innym miejscem, w którym należy się przyjrzeć zapasom, to detale na magazynie wejściowym. Niestety firmy korzystające z systemów ERP często z góry mają zaplanowane zamówienia zgodnie z prognozą. Stan, do którego dąży się eliminując to marnotrawstwo, to częstsze zamówienia i uzupełnianie części, które zostały przekazane do produkcji (np. raz dziennie, lub kilka razy). Takie podejście wymaga ścisłej współpracy z dostawcami, jednak przynosi korzyści obu stronom – zwłaszcza, gdy poddostawca również widzi potrzebę eliminacji marnotrawstw.
Eliminacja zapasów jest również możliwa w procesach biurowych. Jednak nie biegnijmy od razu do biura, aby zmniejszyć pracownikom ilość papieru do drukarki. Sprawdźmy najpierw proces naszej usługi, ustalmy wizualny sposób zarządzania zapasami, zastanówmy się nad przepływem informacji, a także sensem archiwizacji części dokumentów i danych. Sprawdźmy także, czy pracownicy nie tworzą zapasów aktualnie tworzonych jednostek pracy pomiędzy stanowiskami.


7. Nadprodukcja

Nadprodukcja wiąże się z tworzeniem zapasów. Jednak nie tylko – jest uważana za marnotrawstwo powodujące i ukrywające wszystkie inne marnotrawstwa. Nadprodukcja odnosi się między innymi do zbyt dużej ilości wyprodukowanych wyrobów gotowych. Jest to także sytuacja, w której jedno stanowisko pracy wytwarza więcej półproduktu lub dokumentów, niż kolejne jest w stanie przetworzyć i wysłać dalej.
Jakie są przyczyny nadprodukcji?
- Potrzeba tworzenia w partiach, aby nie tracić czasu na ciągłe przenoszenie dokumentów/półproduktów w inne miejsce w budynku lub na hali;
- Źle zbalansowane stanowiska pracy w procesie – zbyt duże obłożenie pracą jednego stanowiska oraz zbytnie odciążenie innego;
- Nieprawidłowo skonstruowany system premiowy nastawiony na ilość wyprodukowanych sztuk;
- Brak sygnałów o rzeczywistych potrzebach w dalszych etapach procesu;
- Różnice w wydajności poszczególnych maszyn;
- Zbyt długie przezbrojenia maszyn – co zmniejsza opłacalność produkcji mniejszej ilości sztuk.
Pracując nad usprawnieniem tych działań, redukujemy nadprodukcję. Pomaga nam w tym mapowanie strumienia wartości, a następnie modyfikacja ustawienia stanowisk dla jednego produktu/usługi lub rodziny produktów/usług. Wiele dobrego przynosi przyjrzenie się przezbrojeniom i redukcja ich czasu do kilku minut (SMED). W końcu przychodzi rezygnacja z produkcji (lub przetwarzania dokumentów) w dużych partiach na rzecz tworzenia przepływu jednej sztuki. Ostatecznie można doprowadzić do stanu, kiedy to sygnał ze stanowiska następnego powoduje rozpoczęcie pracy na stanowisku poprzedzającym. Narzędziem pomagającym osiągnięcie takiego stanu jest m.in. Kanban, który został opracowany również przez pracowników Toyoty w ramach ich systemu produkcyjnego (Toyota Production System - TPS).

W jaki sposób zwiększyć szanse na eliminację marnotrawstwa w firmie? Przeczytaj: w następnym artykule.