Baza wiedzy Lean

 

Siedem, osiem, a może dziewięć marnotrawstw

Jako, że Lean obiegł już pół świata i trafiał pośród różne społeczeństwa i kultury, w pewnym momencie odkryte przez japońskich pracowników marnotrawstwa uzupełniano o inne, które mają być sposobem na jeszcze lepsze zrozumienie transformacji Lean. Jednak, jeśli słyszałeś na szkoleniu „tylko” o siedmiu marnotrawstwach, wcale nie oznacza to, że prowadzący nie nadąża za Leanem. Może być wręcz przeciwnie, nie daje się ponieść modzie na dodawanie swojej teorii do opracowanych przez japońskich inżynierów działań i uznaje, że wypływają one z kultury Lean w firmie. Jakie zagadnienia kryją się pod ósmym i dziewiątym marnotrawstwie?
Dwa dodatkowe marnotrawstwa określane są mianem „miękkich”. Są to między innymi stracona kreatywność pracowników oraz stracony rynek. Co rozumiemy pod pojęciem straconej kreatywności? Jest to niewielkie zaangażowanie pracowników w eliminację marnotrawstw i ich „zamknięcie się” na zmiany oraz brak współpracy w usprawnianiu procesów. Stan taki spowodowany jest przez środowisko pracy w firmie. Marnotrawstwo to wynika z wcześniejszego braku szacunku dla pracowników lub stosowania zasady nieomylności kierownictwa, kultury firmy skupionej na szybkości i wypełnianiu norm, a nie rozwoju pracowników i procesów. Pracownik ma przeświadczenie (poparte zachowaniem zarządzających wobec niego), że jego jedynym zadaniem jest siedzieć cicho i pracować tak jak mu nakazano. Akcentowanie utraconej kreatywności jest przypomnieniem o tym, że to pracownik stanowi najdroższy kapitał firmy. Pracownik obsługujący przekazaną mu maszynę lub wykonujący stale zlecone obowiązki, jest największą skarbnicą wiedzy o wszelkich nieprawidłowościach występujących w jego pracy. Ósme marnotrawstwo, to także spojrzenie na pracownika w szerszym kontekście jego życia. Wygrywają ci zarządzający, którzy dostrzegą, że ich załoga poza pracą musi zmagać się z tymi samymi, a czasem nawet większymi problemami niż kierownicy i dyrektorzy firm. Rozwiązując życiowe problemy w korzystny dla siebie sposób, wykorzystują swoją kreatywność, której jednocześnie nie mogą pokazać w swojej pracy. Co więcej, często jest ona ukryta i wykorzystywana przeciwko pracodawcy – np. poprzez ukrywanie błędów, gdy osiągnięto założoną w planie normę. W zestawie marnotrawstw określonych przez Taichi Ohno stracona kreatywność załogi nie występowała, gdyż w jego czasach japońskie społeczeństwo było ciągle silnie wiązane z kolektywnym modelem życia. Najmniejszą jednostkę społeczeństwa Japończycy widzieli jako „my” (my – rodzina, my – zespół). Tak też odbudowując swój kraj i przemysł po wojnie podejmowali zakładowe decyzje. Ósme marnotrawstwo jest więc przypomnieniem zarządzającym z pozostałej części świata (m.in. USA, Europy Zachodniej, czy Polski) o potrzebie bycia przywódcą, a nie karcącym dozorcą oraz współpracy z załogą, aby w ten sposób przyczynić się do rozwoju firmy.
Jakie są sposoby eliminacji marnotrawstwa ukrytego pod szyldem utraconej kreatywności?
Jest to przede wszystkim praca poprzez szkolenia nad mentalnością kadry zarządzającej, która poprzez swoje zachowanie będzie w stanie zwiększyć otwartość załogi i obudzić ich pomysłowość. W trakcie pracy pomogą nam również narzędzia takie jak Kaizen, Kółka Jakości, wspólne rozwiązywanie problemów oraz cykliczne spotkania przy tablicach wizualizujących obecny stan pracy/produkcji/firmy.

Dziewiąte marnotrawstwo określone, jako utracony rynek, związane jest z możliwościami, które firma mogłaby uzyskać, gdyby nie poświęcała czasu na czynności, które są marnotrawstwem. Jeżeli pracownicy kolejny raz muszą rozmawiać z klientem na temat ponownej reklamacji, nie mogą w tym czasie zająć się zdobywaniem nowych obszarów rynku. Mała efektywność procesu powoduje ograniczenia (brak miejsca na hali, niewystarczające moce produkcyjne) blokujące przyjęcie dodatkowych zleceń lub rozwinięcia produkcji nowej rodziny. Jest to też obszar rynku, który może przejąć konkurencja, jeżeli nie znajdą się sposoby na zagospodarowanie go przez naszą firmę.

Utracony rynek - 7,8, a może 9 marnotrawstw
W publikacjach pojawiają się także inne rodzaje marnotrawstw takie jak obwinianie, które jest stratą/marnotrawstwem czasu na poszukiwanie winnego błędów, problemów oraz karcenie go za niego. Możemy spotkać także marnotrawstwo bazujące na połączeniu doświadczeń Taichi Ohno z zagadnieniami TQM. Jest to wyprodukowanie takiego produktu, którego klient od nas nie oczekuje. Wysuwaną podpowiedzią jest w tym przypadku przyłożenie większej wagi do głosu konsumenta, który kreuje rynek dla danego produktu. Innym uzupełnieniem listy jest włączenie w poczet dziewięciu marnotrawstw „straconej energii”. Pojęcie jest szeroko rozumiane. Dodając to marnotrawstwo przedsiębiorstwo podkreśla, że jednym z dziewięciu priorytetów jest eliminacja strat wszelkiego rodzaju środków zapewniających utrzymanie przedsiębiorstwa i produkcji – m.in. energii elektrycznej, wody, sprężonego powietrza, ogrzewania.

Powyższe zagadnienia warto mieć na uwadze, jednak nie warto przedwcześnie i na siłę definiować swoich, dodatkowych marnotrawstw. Podstawą jest skupienie się na siedmiu marnotrawstwach, których eliminacja przyniosła wiele korzyści Toyocie i tysiącom przedsiębiorstw na całym świecie. Choć dodatkowe marnotrawstwa wskazują punkty, dzięki którym możemy zwiększyć wartość naszej firmy, należy podejść do nich z rozsądkiem. Eliminując każde z nich warto pamiętać, że Lean nie polega na wielkich inwestycjach, ale na stopniowym i ciągłym udoskonalaniu procesów. Warto myślami powrócić raz jeszcze do Japonii, do roku 1950 i krok po kroku szukać nadprodukcji, błędów, oczekiwania, zbędnych ruchów, zbędnego transportu, zbędnych procesów oraz zapasów. Zarówno w hali produkcyjnej, jak i w dziale projektowym, marketingu, czy planowania. A strategię rozwoju firmy oprzeć o czytelne Hoshin Kanri i szacunek dla pracujących w przedsiębiorstwie ludzi. Wtedy marnotrawstwa będą eliminowane stale i efektywnie.
Krzysztof Bednarz


Przeczytaj również o Lean

  • Zmiana mentalności w procesie Lean

    zmiana-mentalnosci-w-procesie-lean

    Wprowadzenie filozofii lean w przedsiębiorstwie to proces wieloetapowy, a zbyt pochopne wprowadzanie kolejnych jej elementów może zaważyć na mniejszej trwałości wprowadzanych zmian. Przedstawiciel Capgemini Consulting w rozmowie z dyrektorem fabryki Kellogg – Rainerem Frerichem – wskazuje na kilka istotnych zagadnień związanych ze szkoleniem personelu.

  • 5S w pigułce - infografika

    5s-w-pigulce-infografika

    Przedstawiamy kroki 5S, w krótkiej, łatwej do zapamiętania formie. Jakie są kroki 5S? Co daje nam ich utrzymywanie? Odpowiedź na poniższej infografice.

  • Siedem marnotrawstw cz.1 – eliminuj i zyskuj

    siedem-marnotrawstw-eliminacja

    Siedem marnotrawstw [ang. 7 Wastes (7W), jap. 7 Muda) to wszelkie czynności, za które klient, gdyby mógł, nie płaciłby nam w ogóle. Często widzimy je w pracy, narzekamy na ich występowanie, nie znając nawet ich definicji. Czasem jednak, są one tak zakorzenione w naszych codziennych obowiązkach, że wydają się być konieczne i nie do usunięcia. Japońscy inżynierowie pokazali, które z nich powinniśmy ...

  • 7 marnotrawstw – cz. 3

    7-marnotrawstw-cz-3

    Ostatnie dwa marnotrawstwa związane są z przeszacowanymi zamówieniami i nadmierną produkcją. Są to marnotrawstwa w fabrykach niestosujących zasad Lean w zarządzaniu postrzegane  są jako dobrobyt. Przyglądnijmy się bliżej zapasom i nadprodukcji.

Technologie wspierające Lean

PARTNERZY SEKCJI:

3DGence
Comarch Technologies

Komentarze





Śledź nas w social media Aktualności  
Zdrowe procesy i smart contracty, a pomiędzy nimi Lean

W tematyce Lean powiedziano - niektórzy powiedzą - już chyba wszystko. Są jednak w Polsce osoby, które szukają jeszcze głębiej i jest jedna taka sobota w roku, kiedy te osoby spotykają się w Łodzi w ramach konferencji Lean Trendy.

Jak angażować pracowników w doskonalenie?

E-book o tym jak angażować pracowników i Liderów w proces ciągłego doskonalenia już dostępny w wersji pdf. Znajdziesz w nim praktyczne wskazówki oraz rozwiązania zastosowane wśród Klientów firmy 4Results, które pomogą Ci zbudować kulturę ciągłego dos ...

Polecamy
Kalendarz konferencji Lean  
  Wrzesień 2023  
PON WT ŚR CZW PT SOB NDZ
28293031123
45678910
11121314151617
18192021222324
2526272829301
PatronujemyWyszukiwarka
Śledź nas na Facebooku