TRIZ – Lean Problem Solving

W fabryce jogurtów zdecydowano o wprowadzeniu zmiany końcowego etapu linii produkcyjnej. Zainwestowanie 250 tys.€ w zrobotyzowane stanowisko pakujące pozwoliłoby na pięciokrotną redukcję kosztów obsługi. Jednak dzięki metodzie TRIZ zmodyfikowano końcówkę przenośnika taśmowego i osiągnięto ten sam efekt za 60 tys.€. TRIZ w swojej naturze jest bardzo Lean’owy.


Zdj. Sprytne rozwiązanie - jogurty same pakują się do kartonów (materiał z Webinarium)

TRIZ stał się ostatnio popularny dzięki serii artykułów w Forbes. Pokazywały one, w jaki sposób Samsung wyprzedził Apple w innowacjach. Ten sukces udało się osiągnąć dzięki narzędziom TRIZ - oprócz efektywnego rozwiązywania problemów produkcyjnych TRIZ globalnie ma również zastosowanie w R&D.

Czym jest TRIZ?

To inżynieryjna odpowiedź na rozwiązywanie problemów. Metodyka TRIZ w odróżnieniu od zwykłych metod kreatywnych, jak burza mózgów, nie opiera się na doświadczeniach uczestników, ani na ich twórczych umiejętnościach. Powstała dzięki zebraniu doświadczeń wynalazców, zdrowej logice i naukom ścisłym. TRIZ swą metodologię opiera na latach badań nad tysiącami patentów stworzonych wcześniej na całym świecie. Tak powstał zbiór standardowych rozwiązań, które, jak się okazało, powtarzały się w różnych branżach. W ten sposób i my możemy skorzystać z dorobku inżynierów z całego świata. TRIZ nie wymaga rozwiązywania problemu od zera, lecz znalezienia rozwiązania podobnego do naszej sytuacji i zaadoptowania go do konkretnego problemu.

Historia TRIZ

TRIZ (Teoria Rozwiązywania Innowacyjnych Zagadnień) została zapoczątkowana przez genialnego rosyjskiego badacza wynalazczości Henryka Altszullera. Pierwszy artykuł na ten temat opublikował on w 1956 roku. Do połowy lat 80. XX wieku wraz z zespołem wypracował podstawowe narzędzia TRIZ. Miejsce i czas powstania tej teorii wyjaśniają, dlaczego mogła osiągnąć ona wysoki stopień dojrzałości bez jednoczesnego światowego rozgłosu. Dziś jednak wiele czołowych koncernów używa narzędzi TRIZ. W Polsce temat ten zaistniał głównie dzięki oddziałom firm zagranicznych.

Znajdź proste rozwiązanie

Gdy znamy źródło problemu, pozostaje nam znalezienie rozwiązania. TRIZ nie zadowala się jakimkolwiek działającym rozwiązaniem. Poprzez koncepcję wyniku idealnego prowadzi do rozwiązań najprostszych. TRIZ potrafi „rozbroić” mentalną blokadę, gdy dobre rozwiązanie wstrzymuje nas przed jeszcze lepszym.

Tak było też w znanym przykładzie dotyczącym zlecenia na puste w środku kulki łożyskowe. Problemem było to, że technologia, której nie zdecydowano się zmieniać, dawała sporą część kulek, których wewnętrzna pustka nie była położona centralnie. Pojawiła się konieczność sprawdzania każdej kulki. Można to było zrobić stanowiskiem do automatycznego prześwietlania kulek. Jednak zdecydowano się na zbadanie tematu metodą TRIZ i w rezultacie osiągnięto dużo prostsze rozwiązanie. Otóż do testowania kulek użyto ich własnej charakterystyki, o której zwykle się nie myśli. Aby odróżnić kulki z centralną pustką od wadliwych, z urządzenia produkującego kulki poprowadzono równię pochyłą. Kulki symetryczne toczyły się prosto – do odbiornika przetestowanych kulek, wszystkie pozostałe odchylały swój tor w lewo lub prawo, same się usuwając. Pochodząca z TRIZ koncepcja wyniku idealnego, to jeden z silniejszych mechanizmów prowadzących do szczupłych rozwiązań.

Innym przykładem pokazującym prostotę TRIZ był problem z podtrzymywaniem idealnie stałej temperatury reakcji chemicznej w obrotowym reaktorze. Zamiast czujników sygnalizujących automatyce potrzebę dogrzewania reaktora, zastosowano dysk wykonany ze specjalnego stopu, którego punkt Curie był równy pożądanej temperaturze. Wystarczył prosty generator indukcyjny przy reaktorze, który podgrzewał zanurzony w cieczy dysk, gdy tylko jego temperatura minimalnie spadała poniżej punktu Curie.
TRIZ potrafi odblokować umysły, by można było odnaleźć najprostsze rozwiązanie, które zwykle umyka. Bo czy łatwo było wpaść na pomysł poniższej bramy, której cała automatyka i zasilanie opiera się na użyciu grawitacji?


(źródło: gifbin.com)

TRIZ prowadzi do znajdowania dobrych, Lean’owych rozwiązań. Spodziewam się, że z powodu swojej użyteczności w najbliższych latach upowszechni się także nad Wisłą. TRIZ dobrze wspiera techniki w obszarze Lean i Six Sigma, generując niekonwencjonalne pomysły oraz efektywne rozwiązania w krótszym czasie.