Lean po polsku - działa trochę lepiej lub trochę gorzej... - relacja z XII Konferencji Lean Camp

Lean Camp, to bardzo specyficzny punkt na mapie konferencji Lean. W 2012 roku, jeszcze pod nazwą Lean Management w Praktyce, było to drugie (po poznańskiej Konferencji Lean) duże i bezpłatne wydarzenie propagujące wiedzę o tej koncepcji zarządzania w Polsce. Instytut Doskonalenia Produkcji narzucił sobie przy tym mordercze tempo, organizacji dwóch konferencji rocznie. Początkowo odbywająca się w gliwickim „Mrowisku” na Politechnice Śląskiej, a później szukająca swojego miejsca w różnych zakątkach regionu, niejednokrotnie w warunkach wymagających wytrwałości uczestników. Zmieniła się też nazwa – właśnie na Lean Camp – która mogła nieco obrazować, na co decydujemy się dołączając do grona uczestników konferencji od IDP. Skąd ten powrót do przeszłości?



Otóż rok 2017 mógł przejść dla obserwatora rynku konferencji Lean w Polsce jako koniec pewnej epoki… Poznańska konferencja kurczy się pięciokrotnie, pozostawiając na bezpłatne uczestnictwo jedynie garstkę miejsc, a śląskie wydarzenie… wycofuje się z otwartego dnia całkowicie. Tak przynajmniej wydawało się w sierpniu, po wstępnym przeglądzie agendy. Pytający o bezpłatny dzień zostali jednak zmuszeni do bardziej wnikliwych poszukiwań. Bezpłatny dzień prelekcyjny pojawił się w końcu w drugim dniu, a dzień pierwszy przeznaczony został na symulacyjną rozgrywkę dla kilkudziesięciu osób.

Efektywnia – decyzje w szale produkcyjnym

W pierwszym dniu uczestnicy zmagali się w symulowaną produkcją, konkurując z kilkoma drużynami w jak najszybszym dostarczeniu swojego produktu na rynek. By zrealizować zlecenia na czas, wykorzystywali wiedzę z zakresu Lean Management – wizualizacji, zmiany przepływu w procesie, balansowania swojej linii produkcyjnej. Co ciekawe, drużyny, zwłaszcza jedna, dała się wciągnąć mocno w liczenie tzw. „headcountów”, zwalniając ludzi, i co ciekawe, zatrudniając ich następnie z powrotem do swojego przedsiębiorstwa. W drugim dniu konferencji nastąpiło uroczyste podsumowanie wyników.



Nieograniczony potencjał pracowników

Właśnie do zbyt dużych redukcji etatów w pierwszym dniu nawiązał pierwszy z prelegentów bezpłatnej części konferencji – Aleksander Wyciślik z Lear Corporation, wskazując na konieczne zagospodarowanie pracowników uwolnionych w ramach doskonalenia. Jego tematem było działanie systemu sugestii pracowniczych funkcjonującego w tym zakładzie. System odnotowuje od kilku lat wysokie wzrosty ilości zgłaszanych i wdrażanych pomysłów, mimo dobrowolności uczestnictwa w programie. Prelegent przywołał szereg działań wzmacniających zaangażowanie – począwszy od szkoleń, które otrzymuje pracownik w pierwszym dniu pracy i powtarzanych w kolejnych latach, przez specjalnie delegowane osoby wspomagające dopracowanie pomysłu, po system nagród przypominający programy lojalnościowe ze stacji benzynowych. Aleksander Wyciślik zwrócił również uwagę na transparentność systemu – którą zapewniają jasne reguły gry, szybka informacja zwrotna i przeciwdziałanie niejasnościom w tym, kto faktycznie złożył nagradzany pomysł jako pierwszy. Efekt – średnio z każdej wydanej złotówki na realizację pomysłu, zakład ma czterokrotny zwrot przez generowane oszczędności.



Szybki warsztat na 150 osób

Kolejni prelegenci – Katarzyna Puk i Mariusz Pawlik z Thoni Alutec – postawili siebie przed nie lada wyzwaniem. Zaproponowali zastosowanie tu i teraz diagramu Ishikawy i tablicy inspirowanej metodyką SCRUM. Wszystko działo się na żywo i było koordynowane bezpośrednio na gembie przez osoby wyłonione spośród uczestników. Każdy z koordynatorów otrzymał jedną kategorię z diagramu. Uczestnicy mieli za zadanie zdiagnozować wszelkie problemy mogące wystąpić podczas przeniesienia magazynu do nowej lokalizacji i opracowania najbardziej bezpiecznej koncepcji przeprowadzki. Padały przy tym cenne uwagi prowadzących, dotyczące zarówno samego stosowania diagramu rybiej ości, tablicy SCRUM, ale i wątpliwości co do współpracy. Mocnym przesłaniem było to dotyczące problemów na produkcji. Mówimy: „Produkcja zawaliła”? Mariusz Pawlik odpowiadał – „Ja się nie zgadzam. Produkcja zbiera żniwo wszystkich błędów, które zdarzyły się po drodze. I to na nich także powinniśmy się skupić.”



Hektary do obsadzenia i do inwestycji

Kolejne dwie prelekcje przeprowadziły nas przez pola uprawne, w których zaawansowane systemy informatyczne pomagały w planowaniu obsadzania 260 mln sadzonek pomidorów – o czym mówił Wojciech Borkiewicz z Comarch – oraz przez pola, które mają szansę stać się nowymi miejscami do pracy i odpoczynku. O tych szansach, w drugiej prelekcji mówił Mariusz Jankowski reprezentujący Urząd Miejski w Chorzowie.



Następnie na scenie stanął Tomasz Król – Dyrektor Instytutu Doskonalenia Produkcji, który w swoim wystąpieniu skupił naszą uwagę właśnie na dyrektorstwie, dyrektorowaniu, dyktatorstwie, a także organizacjach bez dyrektorów. Przeprowadził nas przez pięć typów organizacji, które różnią się rolą dyrektora. Począwszy od tej, w której wydaje on niepodważalne rozkazy, poprzez hierarchiczne, aż po model turkusowy, w którym niebagatelną rolę odgrywają umiejętności wzajemnej komunikacji. Podczas konferencji odbyła się również premiera książki Tomasza Króla – „Lean management po polsku. O dobrych i złych praktykach” (tu fragment książki), w której także pokazuje natury zarządzających z dwóch biegunów oraz 11 i pół powodów, dlaczego zmiana się nie udaje. Na koniec prelegent pozostawił dwie myśli do dalszych rozważań przez uczestników: „W drużynie nie ma hierarchii, tylko różne role do wypełnienia” oraz „Nie szukaj hierarchii, tylko charyzmy”.



Kaizen w 100-letniej firmie

Ostatnią prelekcję wygłosiła Magdalena Sznyr wraz z Tomaszem Krzysztoszkiem z firmy Sklejka-Multi S.A. To firma z długą tradycją, obchodząca w 2015 roku 100-lecie istnienia. Posiada również długoletnich pracowników, związanych z firmą niejednokrotnie ponad 40 lat. W tym środowisku, prelegenci koordynujący działania Lean w firmie, starali się pokazać nowe możliwości. Podczas prelekcji przedstawili szereg drobnych usprawnień na stanowiskach, które pochodziły także od pracowników. Przywołali również trudne momenty. Jednym z nich był protest pracowników wobec działań Lean i pismo skierowane do zarządu. Program nie został jednak zarzucony, nieporozumienia udało się wyjaśnić, a przeprowadzona jakiś czas temu ankieta wskazała, że 80% pracowników chce kontynuacji działań. Deklarowane jest też mocne wsparcie ze strony zarządu i kierownictwa.



Ostatnim punktem drugiego dnia XII Konferencji Lean Camp były warsztaty oraz wycieczki do dwóch zakładów produkcyjnych. Co dalej? Organizatorzy zapowiadają kolejne zmiany. Czy nadal to będzie konferencja? Czy przyjmie nieco inną formę, której zapowiedzią miała być zmiana formuły pierwszego dnia? Stadion Śląski jest już ukończony, więc być może pojawiło się miejsce na zorganizowanie naprawdę dużego, tytułowego „obozu” dla pasjonatów Lean...?