Lean Management w praktyce – relacja z konferencji

Kwietniowie wydarzenie Lean Management w Praktyce, to pierwsza otwarta konferencja poruszająca zagadnienia Lean w Gliwicach. Organizatorzy podzielili tematykę konferencji na dwa bloki tematyczne. W pierwszym dniu miały być zaprezentowane tematy związane z przywództwem, natomiast dzień drugi, to przykłady konkretnych wdrożeń Lean Management w firmach zaproszonych prelegentów.

Pierwszą prelekcję wygłosił Andrzej Korpak – dyrektor zarządzający General Motors Polska, który skupił się na temacie przywództwa w przedsiębiorstwie opartym o filozofię Lean. Wskazał między innymi na znaczenie znajomości procesów występujących na linii produkcyjnej wśród kadry zarządzającej, którą mogą uzyskać poprzez spotkania z pracownikami. Jak mówił, jeżeli pojawia się problem, nie należy rozwiązywać go zza biurka, a zapytać operatora, który styka się bezpośrednio z linią produkcyjną.

Zwrócił także uwagę na to, jak poprzez jedną zbędną krytykę pracownika, można zdusić aktywność całego wydziału. Posłużył się tutaj przykładem narzędzia, które służy do zatrzymania linii w przypadku pojawienia się problemu z jakością i nieuzasadnioną krytyką pracownika przez kierownika niższego szczebla. Przez kilka kolejnych miesięcy załoga unikała zatrzymywania linii produkcyjnej mimo przesłanek, które takie działanie by usprawiedliwiały. Następnie zaprezentowano możliwości, które przynosi robotyzacja stanowisk produkcyjnych i magazynowych. Był to panel reklamowy krakowskiej firmy Roboty Przemysłowe.

Błękitny Ocean i TPM

W kolejnym wystąpieniu przybliżono koncepcję Błękitnego Oceanu, która jest metodą na poszukiwanie nowych źródeł klientów, m.in. poprzez wprowadzenie nowego rodzaju produktów lub nowego podejścia do klienta. Grzegorz Sobiecki – konsultant BMPS Consulting, skupił się na omówieniu metody 6-ciu dróg, ale także na zaangażowaniu załogi (zwłaszcza działu sprzedaży), która musi ujrzeć sens wprowadzenia nowego produktu na rynek i niejako się z nim identyfikować. W innym wypadku będzie jedynie elementem dławiącym rozwój produktu.

Kolejny z prelegentów, Wiesław Białoń – specjalizujący się w zagadnieniach TPM, omówił kroki prowadzące do utrzymania parku maszynowego w sposób zapobiegający jego awariom. Również podczas tej prelekcji zwrócono uwagę na znaczenie zaangażowania całej załogi we wdrażanie zmian w organizacji. Jeden z kroków TPM przewiduje dokładne czyszczenie maszyn. Wiesław Białoń przekonywał, że podczas udanych wdrożeń TPM, w czyszczeniu maszyn brali udział nie tylko szeregowi pracownicy oraz dział utrzymania ruchu, ale także dyrektorzy.

Natomiast podczas wystąpienia Jarosława Litwińskiego, prezesa zarządu Grupy Kapitałowej FAM S.A., podkreślono wagę wyznaczenia załodze mierzalnych współczynników i bieżącego raportowania o dokonanych postępach. Innymi zagadnieniami akcentowanymi podczas tej prelekcji było organizowanie regularnych spotkań pracowników i kierowników, a także pozytywnego efektu wprowadzenia comiesięcznego dnia otwartego w biurze dyrektora oraz jego listu z osiągnięciami i celami firmy, dostępnego na tablicy dla każdego pracownika.

Księgowy jako pomoc a nie twórca statystyk

Pierwszy dzień zakończył Mark Forkun, który zajmuje się wprowadzeniem Lean z szczególnym naciskiem na reorganizację działu finansowego firmy. Jak podkreślał, dział finansowy nie musi być jedynie twórcą statystyk i zestawień dla urzędów, ale może przynieść firmie realne korzyści zestawiając część danych nie tylko raz w miesiącu, ale i codziennie lub co tydzień. Finansiści tworzą w ten sposób strumień wartości, raportują m.in o rentowności linii produkcyjnej lub efektywności maszyn. Mark Forkun podkreślał, że nie da się przenieść filozofii Lean na pracowników, jeżeli samemu się jej nie stosuje, także w codziennym życiu – m.in. w swojej skrzynce z narzędziami.

Czy możliwe są koszty mniejsze od... zera?

Drugi dzień konferencji rozpoczął Marcin Paruzel – prezes zarządu RES Polska, w wystąpieniu zatytułowanym „Koszty jakości mniejsze od zera”. Co oczywiste, nie jest możliwe poniesienia kosztów jakości mniejszych od zera, jednak w ogólnym zestawieniu wszelkie koszty wprowadzenia zarządzania jakością, a przede wszystkim zapobiegania defektów, w ostatecznym rozrachunku będą niższe, niż naprawa ewentualnych błędów produkcji. W swojej prelekcji omówił zastosowanie narzędzia Six Sigma.

Bernard Mróz – dyrektor wydziału produkcyjnego w zakładzie Nutricia, pokazał jak zastosowano koncepcję Lean w zakładzie po kryzysie produkcyjnym, którego efektem były problemy z zaopatrzeniem sklepów w produkty firmy. Zwrócił uwagę na wprowadzenie ścieżki kariery wśród pracowników produkcyjnych. Doprowadziła ona do zwiększenia profesjonalizmu załogi, a w efekcie możliwości szybkiego zastąpienia pracownika podczas jego absencji. Innym ciekawym sposobem na zwiększenie umiejętności jest mentoring, którego ideą jest etapowe wprowadzanie pracownika na nowe stanowisko – od podglądania pracy, poprzez pomaganie, aż po pracę pod obserwacją mentora i samodzielną pracę bez popełniania błędów. Kolejny prelegent przedstawił kroki organizacji produkcji w zakładzie Rockwell Production System oraz kolejno pojawiających się problemach.

Tym razem prelegentem był koordynator, Adam Łatacha, który zwrócił uwagę na odmienność procesu produkcyjnego od założeń, które wynikały z obliczeń wykonanych przed rozpoczęciem faktycznej pracy zakładu. Jednocześnie uwypuklił znaczenie wpływu łańcucha dostaw oraz jednostek obsługujących zamówienia, na faktyczny czas dostawy produktu do klienta, czym potwierdził, że Lean jest systemem, którym musi być objęte całe przedsiębiorstwo, a nie jedynie jego pojedyncze wydziały.

Lean w praktyce przemysłu ciężkiego

Niezwykle ciekawe wdrożenie zaprezentował przedstawiciel firmy ZNLE Gliwice, Bartosz Lipka, który ukazał trudności w wprowadzaniu filozofii Lean w przedsiębiorstwie, które oparte było na strukturze pracy znanej z państwowych zakładów przemysłu ciężkiego. Zwrócił uwagę na etap zmiany przyzwyczajeń pracowników, którzy w zakładzie zajmują swoje stanowiska już kilkadziesiąt lat, a także zmiany organizacji stanowisk wg standardów 5S, czy zagadnień budowania świadomości jakości i wdrażania nowych procedur. Pokazał atuty wprowadzenia tzw. „Tygodniowych Akcji Poprawy”, które skupiały się na eliminowaniu źródeł problemu wykrytego przez wprowadzających Lean. Zwrócił też uwagę na pozytywne aspekty opracowywania zmian produkcji bezpośrednio na hali, wraz z pracownikami, którzy tym zmianom będą podlegać.

Kolejny blok składał się z panelu reklamowego targów branżowych „easyFairs” oraz prelekcji organizatora targów Tomasza Króla z Instytutu Doskonalenia Produkcji. Jednym z sposobów radzenia sobie z ograniczeniami, przedstawionym podczas prelekcji jest współpraca, czyli rozdzielenie jednego złożonego etapu produkcji na kilka mniejszych, prostszych. Tomasz Król przybliżył także m.in. pięć kroków TOC (zarządzania ograniczeniami) oraz możliwość wykorzystania „wariującej chmury” w odpowiedzi na pytanie, czy lepiej produkować w dużych czy małych partiach.

Typowy błąd zarządzających

Ostatnim prelegentem był konsultant Lean Action – Michał Wolak, który skupił się na zastosowaniu Lean Management w usługach. W swoim wystąpieniu pokazał znaczenie eliminacji oczekiwania w procesie zamówienia. Wskazał również błąd wielu zarządzających, którzy stosują obecnie pocztę elektroniczną do przesyłania informacji o nowych procedurach stosując informowanie kaskadowe – poprzez dyrektorów, kierowników, a następnie pracowników. Zwraca uwagę, że także w przypadku wprowadzania Lean w usługach, ważnym elementem jest zejście kadry zarządzającej do źródła, a następnie formułowaniu opinii na temat występujących problemów.

Zaprezentowane prelekcje pozwalały na zaczerpnięcie inspiracji, które mogą być wykorzystane podczas wprowadzania filozofii Lean także w innych firmach. Prelegenci pokazali się jako osoby pełne entuzjazmu. Wielokrotnie podkreślali jak ważne jest zaangażowanie całej załogi, aby Lean mógł być skutecznie wprowadzony i nie stał się tylko kolejnym projektem w firmie. Na koniec drugiego dnia organizatorzy przygotowali konkurs z nagrodami książkowymi o tematyce Lean oraz zapowiedzieli organizację drugiej edycji konferencji w czwartym kwartale 2012 roku.