Lean na szeroką skalę - relacja z V Otwartej Konferencji Lean

Pierwsza prelekcja należała do Toyoty, której system produkcyjny jest inspiracją do przemiany zarządzania kolejnych przedsiębiorstw. Podczas prelekcji Anny Głogowskiej poznaliśmy moc standaryzacji procesów w całym przedsiębiorstwie – począwszy od produkcji, poprzez prezentację nowych modeli samochodów w salonie sprzedaży, kończąc na procesie przyjmowania wizytatora z Japonii. W tym ostatnim przypadku, czasochłonne przygotowania zostały ułożone w sekwencję kroków i w efekcie po ustandaryzowaniu zostały skrócone trzykrotnie. Anna Głogowska podkreśliła też, jak ważne jest dochodzenie do źródłowej przyczyny problemu poprzez pięć pytań, co zostało obrazowo pokazane na przykładzie niszczącego się pomnika w parku, w którym zaskakującą, źródłową przyczyną był kolor światła przyciągający większą ilość ptaków niż do innych pomników.



Temat rozwiązywania problemów kontynuował Zbigniew Jarząbek opisując „niezwykły” raport A3. Również podczas tej prelekcji nie zabrakło nietypowych przykładów – w tym zalania łazienki sąsiada. Raport A3 wymusza w nas przemyślenie podjęcia środka zaradczego, który w pierwszej chwili przychodzi nam do głowy. Jak mówił Zbigniew Jarząbek, my – dziedzice kultury zachodniej – mamy tendencję do pracy na skróty i szybkiego przeskakiwania do działania bez gruntownej analizy jego zasadności.

Moc standaryzacji

Do tematu standaryzacji powrócił Sebastian Therry z Trilogiq. Jak utrzymać system? Kiedy możemy powiedzieć, że w ogóle mamy wdrożony standard? Wskazał na cztery składniki – jasny opis czynności, wizualizację miejsca pracy, wyznaczony czas na każde zadanie i znane oraz wyszczególnione narzędzia, których operator ma używać. W końcu podkreślił, że ludzie kochają standardy, nawet jeśli mówią inaczej. Wykonując standardowe czynności w codziennym życiu czują się po prostu bezpiecznie, bo wiedzą co czeka ich w następnym kroku.



O wykorzystaniu narzędzi Lean w logistyce wewnętrznej opowiadał Maciej Wiertel. Jak mówił, wszelkie niedoróbki dziejące się pomiędzy działem zakupów, a planowaniem pokażą się właśnie w magazynie. Sposobami na rozwiązanie magazynowych bolączek mogą być choćby Kanban, kurs mleczarza, poziomowanie pracy magazynu i opracowanie standardów oraz wizualizacji. Jednocześnie zwrócił uwagę na to, że standard musi żyć, czyli ewoluować poprzez Kaizen. Aby jednak to się działo, zarządzający muszą regularnie pojawiać się w gemba i razem z pracownikami obserwować rzeczywistość, by prowokować do ciągłych zmian na lepsze.

Efektywna naprawa lokomotyw dzięki Lean i TOC

Następnie mikrofon przejął przedstawiciel PKP Cargo  - Maciej Skóra. W swoim wystąpieniu pokazał drogę, którą w ostatnim czasie przeszedł zakład taboru kolejowego PKP Cargo, by zwiększyć możliwości remontowe. Zespoły projektowe wykorzystały tutaj połączenie narzędzi Lean do szukania marnotrawstw i Teorii Ograniczeń, aby celnie identyfikować wąskie gardła. Efektem dwóch etapów projektów był 17-procentowy wzrost efektywności warsztatów.



Koniec pierwszego dnia to dwie prelekcje z pogranicza Leanu i wspierających go rozwiązań informatycznych, które przedstawiły firmy Astor i Ilabo. Podczas pierwszej z nich mówiono także o miękkich aspektach pracy z ludźmi. Zwrócono tu uwagę na rolę szkoleń pomagających operatorom zrozumieć i poczuć sens pracy z dodatkowym systemem kontrolującym pracę maszyny. Druga prelekcja pokazała natomiast jak zarządzać czasem, odwołując się do powiedzenia: „Jeśli brakuje ci czasu, znajdź dla siebie dodatkowe zajęcie”. W tym przypadku był to wymagający kondycyjnie sport – triatlon. Oprócz aspektów związanych z zarządzaniem czasem, zaproszony dziennikarz Łukasz Grass odniósł się także do stawianych celów, które wg jego definicji powinny być realne i osiągalne, długofalowe, uzgodnione z rodziną i uwzględniające rodzinne oraz zawodowe obowiązki.

Lean wrogiem jakości tylko w jednym przypadku

O tym, że Lean nie jest wrogiem, ale sprzymierzeńcem jakości mówił Kamil Grzymek z US Pharmacia. Jak mówił, Lean może być wrogiem jakości tylko wtedy, gdy jest źle wdrażany przez najwyższe kierownictwo. Jeśli głównym powodem zainteresowania jest chęć szybkich zysków, to zakład może szybko na tym przegrać. Jako narzędzia wspierające jakość, Kamil Grzymek wymienił nie tylko systemy zapobiegania błędom Poka-Yoke, ale też m.in. strategiczne planowanie Hoshin Kanri, czy nawet TPM, dzięki któremu maszyny nie produkują wadliwych komponentów.



Drugi dzień rozpoczęli Paweł Klimek i Marcin Sprawski z Dendro, którzy opowiedzieli o szkoleniach wewnętrznych w ich firmie i historię oddolnej pracy z narzędziami Lean. Dotychczasowe działania przyniosły firmie prawie milion złotych oszczędności, a efekty przekonały kierowników do tego, by angażować się w działania ciągłego doskonalenia. Prelegenci przekonywali, że aby Lean rzeczywiście rozwinął skrzydła w firmie, musieli wzbudzić zaangażowanie nie tylko pracowników liniowych i operatorów, ale także kadry zarządzającej. Cele muszą wypływać od właścicieli obszarów, bo wtedy angażują się w ich weryfikację. W innym przypadku możemy spodziewać się dużego oporu w przeprowadzaniu zmian.

Właściciel procesu, to fikcja w 63% firm

Kolejna prelekcja w bloku „Inspiracje Lean”, należała do Grzegorza Ołdaka i Krzysztofa Bartosiewicza z Kimberly-Clark, którzy pokazywali sposoby na redukcję reklamacji w branży spożywczej oraz możliwości uzyskania oszczędności dzięki zmianie rodzaju czyściw i analizie ich lokalizacji w zakładzie. Zaraz potem wystąpił Łukasz Tartanus ze społeczności „Procesowcy”, który pokazał częściowe wyniki najnowszego raportu dojrzałości procesowej polskich firm. Zauważył między innymi, że w 63% przedsiębiorstw właściciele procesów funkcjonują jedynie na papierze, a większość z nich nie ma realnej władzy nad całym procesem, a szczególnie w obszarach, w których bezpośrednim zarządzający jest inna osoba. Do pozostałych bolączek polskich firm zaliczył brak realnej pracy z miernikami procesu i wsparciem załogi w osiąganiu ich docelowych poziomów. Jak mówił, ankiety pokazują, że są one często wykorzystywane tylko po to, żeby wiedzieć „komu dać po głowie”.



Kolejne trzy prelekcje dotyczyły miękkich aspektów zarządzania. O procesie uważnym i nieuważnym mówiła Agnieszka Pawłowska z Inspeerio, pokazując w jaki sposób ustrzec się błędów, a kiedy już je popełnimy, jak szybko je odkryć dzięki uważności. Grzegorz Turniak przekonywał o tym, że stowarzyszenia i społeczności, to nie „kółko wzajemnej adoracji”. Wskazywał na też na trzy aspekty działania społeczności – są to oczekiwania, docenianie i networking. Tworzenie stowarzyszeń i relacji, to budowanie specyficznego zestawu wiedzy, którą wnoszą poszczególni członkowie danej społeczności.

Motywacja do zmian w 7 minut

Agnieszka Maruda-Sperczak mówiła o budowaniu natychmiastowej motywacji w drugiej osobie do wykonania zadania dzięki sześciu odpowiednim pytaniom. Podkreślała, że aby zbudować motywację w pracowniku w ciągu siedmiu minut, niezbędne jest uznanie, że jest on autonomiczną jednostką, która ma prawo odmówić, zaufanie co do jego intencji i odkrycie jego wartości, które są podstawą jego motywacji. Porównała także Lean do budowania szybkiej motywacji (Instant Influence). Sześć pytań jest jak 5 x Dlaczego, podczas którego poszukujemy źródła problemu. W tym przypadku poszukujemy źródła w postaci wartości, które motywują daną osobę do pracy.



W ostatnim bloku zaprezentowali się Tymoteusz Motylewski z Macopedii, który pokazywał softwear'owe rozwiązania wspomagające ciągłe doskonalenie oraz Gerard Jóźwiak i Marcin Pastwa z Fabryki Mebli Klose. W prezentacji pokazali gruntowną przebudowę procesów produkcyjnych, w których ostatecznie zrezygnowano z systemu MES. Dwa wydzielone strumienie osiągnęły znacznie większą wydajność. Do selekcji asortymentu użyto Sita Glednaya Prelegenci podkreślali znaczenie dla poczynionych usprawnień, z pozoru tak podstawowej metody jak 5S. Powiedzieli wręcz, że bez 5S, pozostałych usprawnień nie udałoby się zrealizować.



Podczas trzeciego dnia odbyło się trzynaście płatnych szkoleń, na których uczestnicy spotkali się już w mniejszych grupach. Organizatorzy informują, że była to największa konferencja Lean w Europie. 2000 osób zainteresowanych ciągłym doskonaleniem rozjechało się do swoich regionów, by wdrażać narzędzia i kulturę Lean w działających na terenie Polski przedsiębiorstwach. Pozostaje tylko liczyć, że w przyszłym roku będzie jeszcze więcej ciekawych przykładów i kolejnych inspiracji motywujących do codziennych usprawnień w pracy.